СОСЛАН - ТЫХАГУР

Нарты фæсивæд æмгуыппæй Хъазæн фæзы æрæмбырд сты. Стыр симд 
самадтой уыцы ран. Сосланæй хуыздæр ничи сарæхсти симынмæ Нарты 
фæсивæдæй. Зæххыл куыд арæхсти, фæсивæды уæхсчытыл дæр афтæ 
арæхсти Нарты скуыхт Сослан. 
«Цæйут, ныр та нæ фæттæ бавзарæм!» — загътой Нарты фæсивæд, 
бирæ куы фæсимдтой, уæд. Мысан æрæвæрдтой, æхсынтæ байдыдтой. 
Нарты фæсивæдæй цæуылнæ разындаид рæстдзæвинтæ. Фæлæ дзы Сосланы 
хуызæн иу дæр нæ фескуыхт фатæй: уыцы иу ран æмбæлдис йæ фат алы 
æхстæн дæр. 
Чысыл фалдæр, фурды был, ривæд кодтой фос. «Æххæст-ма бавзарæм 
нæ тых дæр», загътой Нарты фæсивæд, «цомут фурды былмæ!» Бацыдысты 
Нарты фæсивæд фурды былмæ. Уым-иу хъомы рæгъауæй раластой æнæхост 
уæныджы; фæсивæдæй-иу ын исчи йæ сыкъатыл ныххæцыдаид æмæ-иу æй 
фехстаид фурды сæрты, иннæ фарсмæ нæ кæмæн бахауа, зæгъгæ. Уыцы 
æвзæрст фæкодтой сæхи, фæлæ дзы иуы бон дæр нæ баци уæныг фурды 
фаллаг фарсмæ фехсын. 
Уæд Сослан, рæгъауы стырдæр уæныг нал уыди, ахæмы сыкъатыл 
ныххæцыд æмæ йæ фехста фурды сæрты — уæныг фурды иннæ фарс 
сæмбæлд. Басаста Хъазæн фæзы Нарты фæсивæды Сослан. Уæлдай 
скуыхтыл банымадта йæхи Нарты фæсивæды 'хсæн; адæм дæр æй 
æмбисондæн хастой, Сосланæй тыхджындæр лæг никуы уыдзæни, зæгъгæ. 
«Нарты бæсты мæ тых кæимæ авзарон, ахæм дзы нал ис», загъта 
Сослан йæхицæн, Хъазæн фæзæй сæ хæдзармæ куы 'рцыдис, уæд, 
«баздæхон æмæ тыхагур ахæтон бæстæтыл». Барæвдз кодта алцы 'ппæтæй 
дæр йæхи Сослан æмæ иу райсом раджы араст ис тыхагур. Цæуынтæ 
байдыдта, цæуынтæ. Цæй бæрц фæцыди, чи зоны, фæлæ фæстагмæ иу стыр 
фурды былмæ бафтыд. «А фурды былтыл саразон мæхи», дзуры йæхи 
нымæры Сослан, «кæд æмæ искæуыл сæмбæлин». Араст ис фурды былтыл, 
дæлæмæ. Цæуы. Иу бон кæсы, æмæ доны былты иу кæсагахсæг æрбацæуы, 
йе 'нгуыры хъæд — æнæхъæн бæлас, йе 'нгуыры къæдзыл та уытъыры 
бæсты — 'нæхъæн фысы мард ауыгъд. Амбæлдысты кæрæдзийыл. 
— Байрай!— дзуры Сослан кæсагахсæгмæ. 
— Æгас цу, уазæг!— дзуапп ын радта кæсагахсæг.— Кæцæй фæдæ? 
— Æз агурын мæхицæй тыхджындæры,— загъта Сослан,— æмæ, куыд 
кæсын, афтæмæй дæуæй тыхджындæрыл нал сæмбæлдзынæн. 
— Æз ницы,— загъта кæсагахсæг,— фæлæ ам дæлæмæ ацу дон-дон; 
уым, дæлдæр, мæ хистæр æфсымæр кæсаг ахсы, уый — мæнæй тыхджындæр. 
Араст та ис Сослан дон-дон дарддæр. Ныххæццæ та ис иу 
кæсагахсæгмæ. Уымæн йе 'нгуыры хъæд — ноджы стырдæр бæласæй, йе 
'нгуыры къæдзыл та уытъыры бæсты хъуджы мард ауыгъд. 
— Байрйай, кæсагахсæг!— дзуры йæм Сослан. 
— Æгас цу, уазæг!— дзуапп ын радта кæсагахсæг.— Кæдæм уайыс? 
Цы? 
— Æз дæн мæхицæй тыхджынд&#