Попури песен о матери- "Авайымга" (исполнитель: Тувинский национальный оркестр)
Ырак чоокка мени кагбас, Ынак авам карактары- "Эки чор" деп чагып сөглээр, Эриг чымчак чүреккейи. Хайыралыг авай, Кады чор сен, авай. Ажы-төлге ынакшылы, Арыг-чаагай сеткилинде. Өртемчейде сеңээ деңнээр, Өске кижи тыппас-тыр мен. Төккен дериң, човааганың, Дөгерезин эгитпес бол, "Багай эвес кызым сен" деп, Мактадырын күзеп чор мен ---------------------------------------------------------------------- Коргунчуг кок далай ышкаш Кожа чыдар Улуг-Хемим Авам күжүр эриин орта Ажы-толун өстуруп каан Авай авай ынак авай Хайыралдыг эргим авай Эртен эрте оттуп кээрге Эскен шайы изиг орар Эргеледип чассыдып кээр Эриг баарлыг мээң авам Частып үнген чечек ышкаш Чалыы назын үезинде Чүгле сен дээш оду чайнаан Чүрээмни кым чагырарыл. --------------------------------------------------------------------- Өндур бедик даглар куржаан Өскен төрээн мээң черим Өстүрүп каан ынак авам Өөнде мени манап орар. Авайымның аалын аккыр ак өөн Алдын хүнүм чылдып келир Ааттынган кавайымны Авам кужур камнап чоруур. Частын башкы айы биле Чанган куштар чанар ойде Чылыг шайын кудуп алган Сында малын харап хунзээр. --------------------------------------------------------------------- Өдек-биле кургаглааштың, өшкү чөөгун чымчак кылып, амыр-дыш чок түреп чоруп, авам күжүр өстүрүп каан. Хойнун сүдүн хууңга булгап, хойтпак кылып берип чорду. Инек сүдүн хөреңгилээш, Итпек кылып берип чорду. Чайнын изии кагытса-даа, чажымайлап азырап каан. Кыштын соогу доңурза-даа, кызымайлап остүрүп каан. Кээргенчиг авам сени "Херээжок"деп кымнар адаан? Каргыс, буруу төре баштаан хааннар-беглер ынчаар адаан. Айдын чырык өртемчейде ат чок чуве кайда барыл? Чүс-чүс чылдың чүдек багын чүктеп эртип келдиң, авай. Оглун-кызын доруктургаш, Ооргаңны хөндүргештиң, Даттыг кинчи кедиргенче дадай чокка кыйгырган сен. Иезинин ажыын уткан, Ишти-хырны чарылганнар Шынныг килең шаажызынга Чыжырт кылдыр бастырганнар. "Херээжок"деп адаан дылды Кезип октап, черге хөмгеш, "Херээжен" деп атты шаңнаан Херелдиг хүн мөңгежирээн! ---------------------------------------------------------------------- Кажан удуп карак шийип турганыңны Сагынгаш-даа билбес мен чоп күжүр авай. Оттуг суугу кыдыында-ла турганыңны Оттуп келген санымда-ла көөр чордум. Өзе бергеш көруп турзун үеден бер! Кагайларнын эктин каастаар шыва тонун. Хаяландыр чырып чоруур сыргаларны Хайыралдыг авам сеңээ сунуксаар мен. Чараштанып онза кылдыр кеттингениң Сагынгаш-даа билбес мен чоп күжүр авай. Куурарып оңа берген шыва тонун Кударанчыг ырым болуп кутулуп чор. ---------------------------------------------------------------------- Өпей ырың, орук айтыр сылдыс болду Өзүп келгеш аялгаңны дыңнап чор мен. Күжүр авай буян болган авыралың Хүнчүгеш дег эъдим-ханым чылдып чоруур. Айдың ай-даа, аяс хүн-даа, көккүр дээр-даа. Авам сени сагындырып келгилээр-дир Ачы-буян чедиргениң чүү дээр ону Авам сени чаңгыс катап өөрткен болза. Карактарың көрүнгүрүн кайгаар дыр мен Каяа-даа бол мени көруп чоруур дег сен. Авам мени доруктуруп азырааштың Ажыл-ишке эрес бол деп чагып чораан. ------------------------------------