Муз. и сл. народные.

Батыр Къарча Къарачайны башы эди,
Юйю аны къара сослан ташдан эди,
Халкъы бла уллу Басханда джашай эди,
Будай, арпа, тары сюрюб ашай эди.

Къыйынлыкъда халкъын джаудан сакълай эди,
Юсюн тешиб, бир кечени джатмай эди.
Ханла, бийле чабыуулда от салсала,
Сабанладан халкъы хайыр табмай эди.

Илипинле ишлетген эди элледе,
Таш артыб, сабан сюрдю джер-джерледе,
Къара къойну тау сыртлагъа джайгъан эди,
Кийик эчкини, кютю этиб, саугъан эди.

Аскер джыйыб, Къайтукълары келген элле,
Тау халкъ тауда джашагъанын билген элле.
Тебредиле суула, джерле бёлюнюб,
Къайтукъ аскер анда-мында кёрюнюб.

Бир кюн Къарча сабанлагъа атласа,
Илипинини сууу кёзюне аз кёрюнюб,
«Не болду?»- деб, сора алгъа къараса,-
Тура эди ортасында бёлюнюб.

Къайгъы этиб къараса уа, не кёрсюн,-
Къайтукъланы Сары Асланбекни аскери
Тёбен Тардан джетип келед, юрюлюб,
Къарчаны элин эки бёлюб, ийириб.

Ол заманда Къарча алай айтханды:
Мен ёллюкме сизни бла кюрешиб,
Мен бералмам, джаным саулай,
Басханда элими сизге, туура эки юлешиб.

Къайтукъ улу Къарчаны айтхан сёзлерин
Не азчыкъ да ариу къабыл кёрмеди.
Батыр Къарча, алай болса да, алагъа,
Не адамын, не да малын бермеди.

Къайтукъ улу алай айтды шапасына:
«Къарча унамады айтханымы этерге.
Бар, нёгерле ал да, майна Къарчагъа.
Ёгюзлеринден берсин бизге кесерге».

Алай айтыб, шапасын ол джибергенди.
Шапа, келиб, Къарчагъа хапар бергенди.
Къарча аны сыртына къарт итни байлады,
Къайтукъ бийге тыйыншлыгъа итни сайлады.

Джюйюсхан сакълай эди ийген шапасын,
Ёгюзле келтирликди, къоркъутуб не ёлтюрюб.
Бир заманда келди джюйюсханны шапасы,
Бир уллу сер, къарт итни сыртына кётюрюб.

«Къарча санга алай айтханды, джюйюсхан:
«Алырса атангы джаны ючюн ёгюзле,
Джюйюсханланы ашаулары тауукъду,
Къарт итни ашасын, андан эссе зауукъду».

Халкъ джыйылды, батыр Къарча сёлешди:
«Келигиз, биз къанлы джуртланы атайыкъ,
Боташ табхан Къарт джуртубузгъа барайыкъ,
Мындан кетиб, анда тынчлыкъ табайыкъ».

Боташ айтды: »Мен элтейим нарт джолну»,-
Ол джол таба узатхан эд онг къолну.
Халкъ тебреди. Джолну алыб, тизилиб,
Туугъан элден айырылыб, юзюлюб.

Къарча кетди, джашагъан элин кёчюрюб,
Оджакъла къалдыла, тютюн чыкъмай, ёчюлюб.
Сабийле бла мийик таулагъа ёрлейбиз,
Барыр джерибизни кёз туурада кёрмейбиз.

Артыкълыкъны аскерлерин сойгъанбыз,
Малларыбызны къан орнуна къойгъанбыз.
Кёпюрню, юйню тутуб ичине ойгъанбыз,
Джашау излей, джаныбыздан тойгъанбыз.

Къыйын болады бу тауладан ауаргъа.
Ийнек алмадыкъ джолубузда сауаргъа.
Батыр Боташ, марал тутуб, сауады.
Къанлы бийледен а къыйынлыкъла джауады.

Къарча бла Боташ таудан ауадыла,
Сагъышлыды ма быланы кюйлери.
Кёремисиз, тютюн чыкъмай турадыла
Къарчаны алгъа джашагъан юйлери.

Энди Къарча Къарачайда джашайды,
Къайтукъ бий да эки джанын ашайды.
Къолай берсин Къарча тутхан къылычха,
Бий зорлукъгъа къаджау тургъан таулугъа.